PHNOM Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, milletlerarası toplumun Şubat 2021’den bu yana askeri cuntayla yönetilen Myanmar’da “başarısız” olduğunu söyledi.
Kamboçya’nın başkenti Phnom Penh’de Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliğinin (ASEAN) Önderler Tepesi devam ederken Guterres, basına yaptığı açıklamada, üye ülkelerin, Myanmar’da askeri yönetime, birliğin önerdiği 5 maddelik barış planına uyması konusunda baskı yapabileceğini umduğunu belirtti.
Guterres, 2023’te ASEAN periyot başkanlığını devralacak Endonezya’nın, Myanmar’daki mevcut duruma karşı tavrına ait değerlendirmede bulunarak “Endonezya hükümetinin söz konusu gündemi olumlu biçimde ilerletebileceğini” hissettiğini lisana getirdi.
Guterres, ayrıyeten, BM’nin Myanmar Özel Temsilcisi Noeleen Heyzer’in ülkedeki “dramatik insan hakları ihlallerine” son verilmesi konusunda ASEAN ile yakın işbirliği yapması davetinde bulundu.
Myanmar konusunda herkesin başarısız olduğunu lisana getiren Guterres, “BM’nin de parçası olduğu uluslararası toplum tamamen başarısız oldu.” sözlerini kullandı.
Askeri idarenin başkanı geçen yılki tepeye katılmamıştı
ASEAN, Myanmar’ın askeri lideri General Min Aung Hlaing’in örgütün geçen yılki tepesine katılmasına müsaade vermeyeceğini, yerine “siyasi olmayan bir temsilcinin” davet edileceğini bildirmişti.
Myanmar ordusunun, 1 Şubat 2021’de Aung San Suu Çii liderliğindeki Ulusal Demokrasi Birliği (NLD) hükümetini devirerek idareye el koyması ve barışçı protestoların kanlı halde bastırılmasının akabinde ASEAN ülkeleri krizi sonlandırmak üzere diplomatik eforlara öncülük etmişti.
ASEAN ülkeleri, ülkedeki durumun yine istikrara kavuşturulması için 5 unsurluk planda, şiddetin derhal durdurulması, insani yardım tedariki, taraflar ortasında diyalog başlatılması, ASEAN özel temsilcisinin arabulucu rolü üstlenmesi ve ülkeyi ziyaret ederek tüm taraflarla görüşmesini önermişti.
General Hlaing, nisanda devrik başkan Suu Çii ile müzakerelere başlamayı vadetmiş lakin daha sonra mutabakata uymamıştı. ASEAN bunun üzerine askeri başkanı, tepe toplantılarına katılmaktan men etmişti.
Askeri idarenin, ülkedeki diyalog ve tansiyonu azaltma vaatlerini yerine getirmemesi ve siyasi krizin tahlili için atanan ASEAN Özel Elçisi Erivan Yusuf’un devrik lider Suu Çii ve diğer tutuklu isimlerle görüşmesini yasaklaması, kararın gerekçeleri arasında gösterilmişti.
Myanmar’daki askeri idare, kararın hayal kırıklığıyla karşılandığını belirtmiş, tepeye temsilci göndermemişti.
ASEAN’ın, kurucu üyeleri Endonezya, Malezya, Tayland, Filipinler ve Singapur’un yanı sıra Brunei, Vietnam, Laos, Kamboçya ve Myanmar olmak üzere toplam 10 üyesi bulunuyor.
